Niet opereren bij endeldarmkanker: ‘wait and see’

Bestraling en/of chemotherapie vóór de operatie

Het doel van een behandeling met bestraling en/of chemotherapie voor de operatie is om de tumor kleiner te laten worden. Tijdens de operatie kan de chirurg de tumor dan beter verwijderen. Uit onderzoek van het weefsel van de endeldarm en de lymfeklieren dat bij de operatie is weggehaald, blijkt dat bij een kleine groep patiënten de tumor helemaal verdwenen is na bestraling en/of chemotherapie. Het is aannemelijk dat deze patiënten dan wellicht niet geopereerd hadden hoeven te worden. Voor deze patiënten is er nu de mogelijkheid om te kiezen voor afwachten in plaats van opereren. Dit noemen we het ‘wait and see’ traject.

‘Wait and see’ traject

‘Wait and see’ betekent letterlijk ‘afwachten en zien wat er gebeurt’. Afwachten of de tumor inderdaad wegblijft. Er vindt dan geen operatie plaats, maar wel regelmatige controles. Hierdoor heeft u niet de risico’s van een operatie, geen tijdelijke of blijvende stoma en waarschijnlijk minder incontinentie en seksuele klachten dan na een operatie.
Het ‘wait and see’ traject is alleen mogelijk bij patiënten bij wie de tumor en de kankercellen in de omliggende lymfelieren volledig verdwenen zijn na de behandeling met bestraling en/of chemotherapie. Als er nog duidelijke resten van de tumor in de endeldarm aanwezig zijn of er is twijfel over de lymfeklieren, dan is ‘wait and see’ helaas niet mogelijk.

Onderzoeken

Voordat u in aanmerking komt voor dit traject, onderzoeken we eerst goed of de tumor en de kankercellen in de omliggende lymfeklieren volledig zijn verdwenen. Hiervoor krijgt u verschillende onderzoeken.

• Een MRI-scan van de endeldarm
• Een CT-scan van buik, lever en longen
• Een kijkonderzoek van de endeldarm: sigmoïdoscopie
• Een kijkonderzoek van de hele dikke darm: coloscopie
• Bloedonderzoek CEA (Carcino Embryonaal Antilichaam). Dit is een eiwit in het bloed dat een aanwijzing kan zijn voor terugkeer van de tumor.

Samen beslissen over uw behandeling

Als alle onderzoeken zijn afgerond, heeft u een afspraak met de chirurg. Tijdens dit gesprek vertelt uw arts de uitslag van alle onderzoeken en of u in aanmerking komt voor het ‘wait and see’ traject.

Wat zijn de mogelijkheden? Wat zijn de voor- en nadelen van die mogelijkheden? Wat betekent dat in uw situatie?

Deze drie vragen kunnen u helpen in het gesprek met uw arts. Zo kunt u zelf alle informatie verzamelen die u nodig heeft om een keuze te maken. En het helpt uw arts om een goed beeld te krijgen van uw persoonlijke situatie en wat u belangrijk vindt. Uiteindelijk beslist u samen met uw arts wat in uw situatie de beste behandeling is.

Meer informatie en tips waarmee u zich goed kunt voorbereiden op het gesprek met uw arts leest u op de website: www.3goedevragen.nl

Bedenktijd

Na het gesprek met de arts hoeft u niet direct te beslissen. U krijgt tijd om na te denken over uw behandeling en de keuzes die u heeft. Als u het fijn vindt om hier nog over te praten, dan kunt u contact opnemen met de casemanager coloncare. Uiteindelijk kiest u samen met uw arts of u wel of niet wilt deelnemen aan het ‘wait and see’ traject of dat u toch geopereerd wilt worden.

Extra controle

Soms zijn de tumor en lymfeklieren goed gekrompen, maar blijkt uit de MRI-scan en het kijkonderzoek van de endeldarm dat ze nog niet helemaal verdwenen zijn. U heeft dan de mogelijkheid om drie maanden af te wachten en dan opnieuw te kijken of de tumor is verdwenen. Na die extra controle bespreekt uw arts met u of u alsnog in aanmerking komt voor het ‘wait-and-see’ traject. U kunt dan alsnog beslissen of u wel of niet wilt deelnemen aan het ‘wait and see’ traject.

Voor- en nadelen van ‘wait and see’ en een operatie

Controles

Als u besluit deel te nemen aan het ‘wait and see’ traject, dan komt u regelmatig voor controle naar het ziekenhuis. We bekijken met een MRI-scan en een kijkonderzoek van de endeldarm of er tumorweefsel aanwezigheid is. U komt 5 jaar lang regelmatig op controle volgens een vast controleschema.

Als we bij één van deze controles zien dat de endeldarmkanker is teruggekeerd, dan stopt het wait and see traject. De chirurg bespreekt dan met u wat de vervolgstappen zullen zijn. Houdt u er rekening mee dat u dan alsnog geopereerd moet worden.

Multidisciplinair team

Een multidisciplinair regionaal team voert het wait and see traject uit. Dit team bestaat uit chirurgen, radiologen, maag-darm-leverartsen, radiotherapeuten, internist-oncologen en casemanagers. Alle patiënten uit de regio worden gezamenlijk besproken in dit team om zo tot een goed en veilig advies te komen. Het Maasziekenhuis werkt hierbij samen met onder andere het Radboudumc. Vanwege de verschillende specialisaties in het team, kan het voorkomen dat de controles door verschillende zorgverleners worden gedaan.

Meer informatie over regionale samenwerking in het wait and see traject

Controleschema ‘wait and see’

Meer informatie en vragen

Heeft u nog vragen, dan staat de casemanager coloncare of behandelend arts u graag te woord. Het kan handig zijn om uw vragen van tevoren op papier te zetten.

Belangrijke namen en telefoonnummers

Bij wie kunt u terecht voor vragen?

Chirurgie

Uw specialist is:
0 Dr. M. Blussé van Oud-Alblas
0 Dr. O. Buyne
0 Dr. K. van Dongen
0 Dr. V. Kornmann
0 Dr. L. de Nes

Telefoonnummer polikliniek Chirurgie: 0485-84 53 35

Casemanager coloncare

0 Mw. Anne Nieuwenhuizen
0 Mw. Dianne Toonen
0 Mw. Marloes Wilmsen

Telefoonnummer: 0485-84 61 47 / 0485-84 53 35
E-mail: coloncare@pantein.nl
Aanwezig: maandag t/m vrijdag van 8.30-16.30 uur