Draaiduizeligheid
Er zijn verschillende vormen van duizeligheid. Draaiduizeligheid is een veel voorkomende vorm. De oorzaak is een stoornis van het evenwichtsorgaan in het binnenoor. Daar bevinden zich kristallen. Als deze losraken en op de verkeerde plek terechtkomen, leidt dit tot prikkeling van het evenwichtsorgaan, wat de duizeligheid veroorzaakt.
Mensen hebben er vaak last van als ze gaan liggen, als ze zich omdraaien in bed of als ze hun hoofd naar achteren bewegen, bijvoorbeeld om in een keukenkastje te kijken. Ze krijgen dan het gevoel dat alles draait. Het gevoel kan enkele minuten aanhouden, soms in combinatie met misselijkheid of braken. Draaiduizeligheid kan op alle leeftijden voorkomen, maar komt het meest voor bij ouderen vanaf ongeveer 70 jaar.
Bij u is de diagnose Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid (BPPD) gesteld door de neuroloog of KNO-arts. In deze folder vindt u informatie over de aandoening en de behandeling door de fysiotherapeut.
Wat is Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid (BPPD)?
Benigne betekent ‘goedaardig/ongevaarlijk’ en paroxysmale staat voor ‘in aanvallen optredend’. BPPD staat dus voor goedaardige, kortdurende duizeligheidsaanvallen die ontstaan door positieverandering. BPPD komt vaak voor en is over het algemeen goed te behandelen.
Kenmerk van BPPD is draaiduizeligheid (of het ervaren van een draaisensatie) die ontstaat na het maken van een specifieke beweging van het hoofd, zoals omdraaien in bed of omhoog kijken. Hoe sneller het hoofd wordt bewogen, hoe heviger de klachten. De klachten houden gewoonlijk niet langer dan één minuut aan en gaan soms gepaard met misselijkheid en heel soms met braken.
Oorzaak
BPPD wordt veroorzaakt door een stoornis van het evenwichtsorgaan in het binnenoor. In het evenwichtsorgaan bevinden zich kristallen. Bij BPPD zijn deze kristallen losgeraakt en hebben zich verplaatst naar een andere plek in de halfcirkelvormige kanalen in het evenwichtsorgaan dan waar ze horen. Bij bewegen van het hoofd bewegen de kristallen mee met de vloeistofstroom in de halfcirkelvormige kanalen. Dit leidt tot prikkeling van het evenwichtsorgaan. Als de kristallen niet op de goede plaats liggen, kan dit leiden tot klachten van duizeligheid.
Het evenwichtsorgaan bestaat uit 3 halfcirkelvormige kanalen, namelijk de superior, horizontale en posterior. De neuroloog of KNO-arts stelt vast bij welk kanaal het probleem zich bevindt.
Het loslaten van de kristallen kan optreden na een hoofdongeval, een ooroperatie, bij een ontsteking of doorbloedingsstoornissen van het binnenoor of na langdurige bedrust. In de meeste gevallen is er echter geen duidelijke oorzaak aantoonbaar.
De behandeling van BPPD
Nadat de diagnose BPPD bij u is vastgesteld door de neuroloog of KNO-arts wordt u doorverwezen naar de fysiotherapeut voor verdere behandeling. De behandeling verschilt per type BPPD. Type 1 superior kanaal; type 2 horizontale kanaal; type 3 posterior kanaal. Welke type behandeling voor van u van toepassing is, zal de fysiotherapeut met u bespreken.
In 80 tot 90% van de gevallen komen de klachten vanuit het posterior kanaal. De volgende behandeling is op dit kanaal van toepassing. Mocht er in een van de andere kanalen een probleem zitten, dan zijn de volgende oefeningen niet van toepassing.
De fysiotherapeut zal met u de Epley manoeuvre uitvoeren.
De Epley manoeuvre
1. De manoeuvre begint in zittende houding met het hoofd gedraaid naar de kant van de klachten.
2. Daarna wordt u snel achterover gelegd met het hoofd iets afhangend bijvoorbeeld over de rand van het bed. U blijft zo 30 tot 60 seconden liggen en eventuele duizeligheid zal dan afnemen.
3. Vervolgens wordt uw hoofd naar de andere schouder gedraaid. Deze positie wordt wederom 30 tot 60 seconden aangehouden.
4. Hierna wordt uw gehele lichaam, dus ook uw hoofd, een halve slag gedraaid. U ligt nu op uw zij met uw hoofd iets achterover en uw neus op het bed. U blijft weer 30 tot 60 seconden liggen.
5. Tot slot wordt u weer teruggebracht tot zithouding (5). Het is heel normaal dat u nu enkele seconden duizelig bent.
Om een nog duidelijker beeld te krijgen van de uitvoering van de Epley manoeuvre kunt u via onderstaande link een video bekijken.
Eply manoeuvre voor rechtszijdige BPPD
Eply manoeuvre voor linkszijdige BPPD
Na de behandeling
Het kan zijn dat u zich na de behandeling nog enigszins duizelig of misselijk voelt. We adviseren dan ook om niet meteen naar huis te gaan, maar even rustig te gaan zitten. Ga thuis ook niet liggen, maar blijf een aantal uren recht op zitten om de kristallen goed te laten uitzakken.
Thuisoefeningen
Soms kan het nodig zijn om thuis nog de volgende oefening voort te zetten. Mocht dit in uw geval nodig zijn, dan geeft de behandelend fysiotherapeut dit aan.
Ook bij mensen waarbij de klachten na enige tijd weer terugkeren, worden de thuisoefeningen voorgeschreven om verdere terugkeer van de klachten te voorkomen. In 95% van deze gevallen heeft de therapie succes.
Thuisoefening volgens Semont
In onderstaande animatie laten we stap voor stap zien hoe u de thuisoefening volgens Semont uitvoert. Als u het prettiger vindt, kunt u de oefening ook doen aan de hand van de beschrijving met foto's en instructies.
Thuisoefening Semont voor een rechtszijdige BPPD:
- Ga naar https://www.youtube.com/watch?v=eWWffM8Z4qY
- Scan de QR-code hiernaast.
Thuisoefening Semont voor een linkszijdige BPPD:
- Ga naar https://www.youtube.com/watch?v=5AJ4_ZFwKkE
- Scan de QR-code hiernaast.
Adviezen van de fysiotherapeut
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Vragen?
Heeft u nog vragen? Schrijf ze op en stel ze gerust tijdens de behandeling. Heeft u thuis nog vragen? Dan kunt u altijd contact opnemen met de afdeling Fysiotherapie op telefoonnummer 0485-84 52 55 of via e-mail: therapie@pantein.nl.
December 2021 - versie 4
FYS012