1. Home
  2. Behandeling & onderzoek
  3. Functionele Neurologische Stoornissen (FNS)
Patiëntenfolder

Functionele Neurologische Stoornissen (FNS)

Wat zijn functionele neurologische stoornissen?

Patiënten met functionele neurologische stoornissen (FNS) zijn patiënten met neurologische uitvalsverschijnselen, zoals:

  • verlammingen
  • bewegingsstoornissen
  • gevoelsstoornissen (verminderd gevoel of juist een toename van gevoel in de vorm van aanhoudende pijn)
  • spraak/taalstoornissen
  • geheugen- en concentratieproblemen
  • niet-epileptische aanvallen, die niet veroorzaakt worden door een structurele afwijking, maar wel passen bij FNS.

De neuroloog of de huisarts stelt de diagnose FNS op basis van positieve aanwijzingen voor de diagnose FNS en onderscheidt de symptomen van andere neurologische aandoeningen.

Het is een veel voorkomende aandoening. Naar schatting wordt de diagnose gesteld bij 5 tot 10% van de mensen die bij de neuroloog komen.

Wat betekent het om een functionele neurologische stoornis te hebben?

Patiënten met FNS ervaren een slechtere kwaliteit van leven dan patiënten met andere neurologische aandoeningen. Door goede uitleg, de diagnose op tijd te stellen en goede behandelingen kunnen de klachten bij mensen met FNS in veel gevallen verbeteren of volledig herstellen.

Is het psychisch?

Een aantal jaar geleden moest bij het stellen van de diagnose FNS altijd ook sprake zijn van aanwezigheid van psychische factoren die samenhangen met het begin of verergering van de symptomen. Sinds 2015 stellen we de diagnose zonder dat er sprake hoeft te zijn van psychische factoren, omdat dat vaak niet het geval is. Psychische factoren kunnen wel een rol spelen bij het in stand houden van de FNS. Dit geldt ook voor veel andere neurologische ziektebeelden zoals bij migraine of de ziekte van Parkinson. Daarom wordt hier wel aandacht aan besteed als de klachten niet verbeteren ondanks goede behandeling.

Behandeling

De behandeling van functionele neurologische stoornissen bestaat uit het stellen van de diagnose, goede uitleg en informatie en revalidatie door een therapeut (fysiotherapeut, ergotherapeut, haptonoom, oefen/cesartherapie). Als er psychologische factoren zijn die de klachten in stand houden, dan volgt ook een behandeling bij een psycholoog of psychiater.

In de regio Boxmeer structureren we de zorg en werken we samen in een regionaal netwerk. Zo kunnen we de zorg van de verschillende zorgverleners goed op elkaar afstemmen. We nemen hiermee een voorbeeld aan de landelijke stichting FNS.

De patiënt kiest samen met de huisarts of neuroloog welke behandeling het beste bij hem of haar past.
Mogelijkheden zijn:

  • Terug verwijzing naar de huisarts en samen kijken wat een goede behandeling is.
  • Verwijzing naar een paramedicus (fysiotherapeut, ergotherapeut) uit met extra kennis uit ons netwerk.
  • Verwijzing naar de HSK Groep in Woerden.
  • Bij niet-epileptische aanvallen kan ook verwezen worden naar Kempenhaeghe in Heeze.

Wat kan een therapeut doen?

Als er sprake is van stoornissen in het bewegen is het belangrijk om weer opnieuw te leren bewegen. Bij andere symptomen is een belangrijk onderdeel van de behandeling om goed contact met het lichaam te krijgen en op die manier weer de controle te krijgen.

Patiënten met functionele symptomen hebben vaak klachten van vermoeidheid, spierzwakte en pijn, waarbij de klachten verergeren bij lichamelijke inspanning. Dan is het belangrijk om activiteiten langzaam op te bouwen. Een ergotherapeut kan hierbij helpen.

Het kan zijn dat gedachten, emoties, gedrag of omgevingsfactoren de klachten negatief beïnvloeden of het herstel belemmeren. Dan bespreken we in het zorgteam hoe we voor elke patiënt de beste zorg op maat kunnen bieden.

Wat is er bekend over de oorzaak van functionele stoornissen?

De meest recente onderzoeken zijn gedaan bij mensen met stoornissen in het bewegen. Er zijn aanwijzingen dat er verstoringen optreden in het gevoel waarmee je controle hebt over bewegingen. Er lijken ook verstoringen te zijn in het waarnemen van het lichaam in de ruimte, bijvoorbeeld de plaats waar je arm zich bevindt in de ruimte.

Ook lijkt er een probleem te zijn met aandacht. Heel kenmerkend is dat mensen met FNS, juist als ze bijvoorbeeld veel aandacht geven aan een beweging, deze dan niet lukt. Op speciale MRI scans, die alleen in wetenschappelijk onderzoek gebruikt worden, zijn veranderingen te zien in de hersengebieden die betrokken zijn bij bovenstaande functies.

Op gewone scans worden geen afwijkingen gevonden, maar dat betekent dus niet dat er niets aan de hand is. In die zin kun je functionele neurologische stoornissen vergelijken met bijvoorbeeld migraine. Een ziekte die mensen beperkt in hun functioneren zonder dat er afwijkingen aantoonbaar zijn.

Bij pijn wordt een aantal processen in het zenuwstelsel vergeleken met kleine volume knoppen. Bijvoorbeeld bij chronische pijn zijn deze volume knoppen open gedraaid, waardoor mensen met chronische pijn gevoeliger zijn geworden voor signalen die pijn kunnen veroorzaken. Als deze signalen sterker worden waargenomen, wordt ook meer pijn ervaren.

Meer informatie

Voor meer informatie over Functionele Neurologische Stoornissen kunt u kijken op deze websites:

Stichting FNS - zorgzoeker
Expertisecentrum bewegingsstoornissen Groningen
Expertisecentrum behandeling FNS: HSK Groep
SEIN - expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde
Kempenhaeghe - expertisecentrum voor epilepsie



 

Specialismen