Dubbel-J katheter

Wat is een dubbel-J katheter?

De nieren maken urine. Via de urineleiders loopt de urine naar de blaas. Soms kunnen de nieren de urine niet goed afvoeren. De urine kan zich dan ophopen in het nierbekken. U kunt hierdoor pijn krijgen. Op de lange termijn kan dit er voor zorgen dat de nieren minder goed gaan werken.

Om de urine te kunnen afvoeren naar de blaas plaatst de uroloog een dubbel-J katheter in de urineleider. Dit is een dun slangetje met aan beide uiteinden een krul. In beide krullen zitten gaatjes om de urine af te voeren. Eén krul komt in de nier te liggen, de andere krul komt in de blaas. Een dubbel-J katheter kan in één of in allebei de urineleiders worden ingebracht.

Wanneer wordt dubbel-J katheter geplaatst?

Als de nieren de urine niet goed kunnen afvoeren, kunnen daar verschillende oorzaken voor zijn. Bijvoorbeeld:

• Als er een steen in de urineleider zit waardoor de urine niet naar de blaas kan lopen.
• Als de urineleider te nauw is geworden door een ontsteking of beschadiging.
• Als de urineleider dichtgedrukt wordt door bijvoorbeeld een gezwel in de onderbuik.
• Als er tijdens de zwangerschap problemen ontstaan met het afvoeren van urine.
• Als voorbereiding op een operatie wordt soms een dubbel-J katheter geplaatst. Bijvoorbeeld bij een darmoperatie of bij een gynaecologische operatie.
• Als de urine na het operatief behandelen van een steen in de urineleider niet goed afgevoerd kan worden naar de blaas, bijvoorbeeld door zwelling of lichte beschadiging van het slijmvlies.

Kijkoperatie in dagopname

Het plaatsen van een dubbel-J katheter gebeurt via een kijkoperatie in de blaas. Dit wordt ook wel een cystoscopie genoemd. Na de operatie mag u dezelfde dag weer naar huis.

Voorbereiding op de opname

Welke verdoving?

Een goede verdoving bij een operatie is belangrijk. Het plaatsen van een dubbel-J katheter gebeurt onder plaatselijke verdoving met een lichte narcose, een roesje of een ruggenprik.

In de folder ‘Anesthesiologie’ leest u meer over de manier van verdoven. Tijdens het pre-operatief spreekuur ter voorbereiding op de operatie kunt u de verdoving met de anesthesioloog bespreken.

Eten en drinken voor de operatie

De anesthesioloog vertelt u vanaf welk tijdstip vóór de operatie u niet meer mag eten en drinken. Dit wordt nuchter blijven genoemd. U mag dan alleen nog een slokje water drinken. Wij raden u ook aan ten minste 24 uur vóór uw opname geen alcohol te gebruiken en niet te roken, ook niet tijdens de dag van de operatie.

Medicatie

De anesthesioloog vertelt u tijdens het pre-operatief spreekuur welke medicijnen u mag gebruiken en met welke u tijdelijk dient te stoppen. Als u bloedverdunners gebruikt, meld dit dan altijd aan uw arts.

Heeft u de dag voor de ingreep griep of koorts?

Neemt u dan contact op met het Opnamebureau op telefoonnummer 0485-84 57 10. U hoort dan of het nodig is om een nieuwe afspraak te maken.

Verdere voorbereiding thuis

Voor de operatie moet uw huid schoon zijn. Wij verzoeken u, voordat u naar het ziekenhuis komt, te douchen of te baden, uw nagels kort te knippen, eventuele nagellak te verwijderen en geen crème of make-up te gebruiken. Tijdens de ingreep mag u geen lenzen, piercings of sieraden dragen. U kunt wel een bril meenemen, die u tijdens de opname kunt dragen.

Volgt u verder de instructies en voorbereidingen op, zoals afgesproken met uw behandeld arts, de anesthesioloog en de informatieverpleegkundige (zie ook de folder ‘Anesthesiologie’). In de folder ‘Wegwijzer bij dagopname’ kunt u meer lezen over de opname en de voorbereiding hierop.

Opname en verblijf in het ziekenhuis

Dag van opname

In het ziekenhuis meldt u zich op de afgesproken dag en tijdstip bij balie van de verpleegafdeling. Een verpleegkundige wijst u uw kamer en bed. Zij voert met u het opnamegesprek en bereidt u verder voor op de operatie. Ook beantwoordt zij mogelijke vragen van u.

Een uur vóór de ingreep krijgt u premedicatie zoals dat is afgesproken met de anesthesioloog. Dit zijn medicijnen die uw lichaam voorbereiden op de verdoving. U krijgt van de verpleegkundige één of meerdere tabletten. Dit zijn onder andere pijnstillers en medicijnen die u kalm of slaperig maken.

De verpleegkundige zal u vragen nog even naar het toilet te gaan voordat u naar de operatieafdeling wordt gebracht.

De operatie

Via een kijkoperatie in de blaas (cystoscopie) plaatst de uroloog de dubbel-J katheter.

Tijdens de operatie ligt u op uw rug op de operatietafel met uw benen in de beensteunen. Nadat u de verdoving heeft gekregen, krijgt u nog een verdovende gel in uw plasbuis. De uroloog brengt via de plasbuis een kijkinstrument (cystoscoop) in uw blaas. Via een camera aan het uiteinde van de cystoscoop kan de uroloog de binnenkant van de blaas bekijken.

De uroloog leidt een dun plastic draadje via de urineleider naar de nier. Over dit draadje wordt daarna de dubbel-J katheter ingebracht. Met een röntgenfoto controleert de uroloog of de dubbel-J katheter op de juiste plek zit.

Opname in het ziekenhuis na plaatsen dubbel-J katheter

Sommige patiënten mogen na het plaatsen van een dubbel-J katheter nog niet naar huis, maar worden opgenomen in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld als er sprake is van een nierbekkenontsteking of als de nieren minder goed functioneren door het ophopen van urine. Als dat nodig is, wordt antibiotica gegeven. De bloeddruk, pols en temperatuur worden gecontroleerd. En ook wordt het bloed regelmatig nagekeken. Als deze situatie bij u van toepassing is, bespreekt u de uroloog dit met u.

Na de ingreep

Het eerste uur na de ingreep kunt u last hebben van een branderig gevoel bij het plassen of van een sterke aandrang om te plassen. Dit kan soms een paar dagen duren voordat het over gaat.

Na de opname

Adviezen voor thuis

• Tijdens het plassen kunt u een drukkend of stekend gevoel ervaren ter hoogte van uw nieren. U kunt ook een sterkere aandrang voelen om te plassen en ook vaker moeten plassen. Dit zijn blaaskrampen. Als de aandrang om te plassen te vervelend voor u is, kunt u contact opnemen met de polikliniek Urologie. Eventueel kunt u hiervoor medicijnen krijgen.
• Zorg dat u voldoende drinkt, 1,5 tot 2 liter vocht per dag. Dit helpt om zo min mogelijk irritatie van de dubbel-J katheter te hebben. Door voldoende te drinken, spoelt u de nieren en de blaas op een natuurlijke manier.
• Bij aanvang van het plassen, kan dit wat pijnlijk aanvoelen. De urine kan wat bloederig zijn. Zolang de dubbel-J katheter in uw lichaam zit, kan er wat bloed bij de urine zitten. Dit is onschuldig en wordt snel minder.
• Bij inspanning kunt u de katheter meer voelen.
• De dubbel-J katheter heeft verder geen verzorging nodig.

Wanneer neemt u contact op met het ziekenhuis?

In de volgende gevallen neemt u contact op met de polikliniek Urologie:

• Bij hevige pijn in uw zij ter hoogte van uw nieren.
• Bij koorts hoger dan 38,5°C.
• Bij ernstige brandende pijn tijdens het plassen.
• Als er veel bloed of bloedstolsels in de urine zitten en het bloedverlies niet vermindert.
• Als u niet meer kunt plassen.

Als zich thuis bovenstaande problemen voordoen, neemt u dan contact op met de polikliniek Urologie via telefoonnummer 0845-84 53 45. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp via telefoonnummer 0485-84 53 31.

Hoe lang kan een dubbel-J katheter blijven zitten?

De dubbel-J katheter kan tot maximaal 9 tot 12 maanden blijven zitten. Meestal is de katheter maar voor enkele weken nodig. De uroloog bespreekt met u wat u in situatie van toepassing is.

Het verwijderen van de dubbel-J katheter

De dubbel-J katheter wordt verwijderd via een kijkoperatie in de blaas (cystoscopie). Dit gebeurt op de polikliniek Urologie onder plaatselijke verdoving. De uroloog voert het onderzoek uit en krijgt daarbij assistentie van een verpleegkundige/doktersassistente.

U wordt gevraagd om de blaas leeg te plassen. Er is een toilet in de onderzoeksruimte. Hier kunt u zich ook ontkleden. Uw broek of rok en onderbroek trekt u uit. De rest van de kleding kunt u aanhouden. U neemt plaats in een speciale onderzoeksstoel.

De omgeving van de plasbuis wordt schoongemaakt met een ontsmettende vloeistof. Dit is om te voorkomen dat tijdens het onderzoek bacteriën in de blaas komen. U krijgt een verdovende gel in de plasbuis, zodat deze minder gevoelig wordt. De gel werkt ook als glijmiddel. Het inbrengen van de cystoscoop kan gevoelig zijn of een branderig gevoel geven, vooral bij mannen. Probeert u zich zoveel mogelijk te ontspannen. Dat maakt het inbrengen van de cystoscoop makkelijker.

Om de binnenkant van de blaas zichtbaar te maken, wordt de blaas gevuld met steriel water via de cystoscoop. Hierdoor kunt het gevoel krijgen dat u moet plassen. Als deze aandrang vervelend wordt, geef dit dan aan. Via de cystoscoop brengt de uroloog een dun slangetje met een grijpertje (paktang) in. Het uiteinde van de dubbel J-katheter wordt met het grijpertje vastgepakt en samen met de cystoscoop voorzichtig naar buiten getrokken. Dit onderzoek wordt vaak niet als pijnlijk ervaren. Na het onderzoek plast u het water in de blaas weer uit en kleedt u zich weer aan.

Soms is het nodig om de dubbel-J katheter te wisselen. Dit gebeurt dan op de operatie-afdeling.

Meer informatie

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neemt u dan gerust contact op met de polikliniek Urologie via telefoonnummer 0845-84 53 45.