Maasziekenhuis Pantein receptie
  1. Home
  2. Behandeling & onderzoek
  3. Zwangerschap en overgewicht
Patiëntenfolder

Zwangerschap en overgewicht

Tijdens de zwangerschap vormt overgewicht voor u en uw kind een groter risico op het krijgen van complicaties. Daarom is tijdens de zwangerschap extra medische controle gewenst. In deze folder leest u meer over de risico's voor u en uw kind tijdens de zwangerschap en bevalling.

Overgewicht en BMI

De mate van overgewicht wordt bepaald met behulp van de Body Mass Index (BMI). De BMI wordt berekend door het lichaamsgewicht in kilo’s te delen door de lengte in meters en de uitkomst nog een keer te delen door de lengte.

Bijvoorbeeld: bij een gewicht van 70 kilo en een lengte van 1,70 meter is uw BMI 24 (70/1.70²=24).

Bij een BMI boven de 40 is controle door de gynaecoloog gewenst en de bevalling vindt altijd plaats in het ziekenhuis. Bij een BMI tussen de 35 en 40 kunnen zwangerschapscontroles plaatsvinden bij uw eigen verloskundige, maar is er wel sprake van een verplaatste thuisbevalling.

Welke problemen komen voor?

Door uw overgewicht heeft u een grotere kans op het krijgen van een aantal medisch problemen. Dit betekent echter niet dat deze problemen bij alle zwangere vrouwen voorkomen. Alleen de meest voorkomende problemen staan hieronder beschreven.

Gevolgen voor de moeder

Zwangerschapssuiker (diabetes)

Zwangerschapssuiker is een aandoening waarbij alleen tijdens de zwangerschap het bloedsuikergehalte te hoog is. Bij mensen met suikerziekte werkt het systeem dat het bloedsuikergehalte regelt niet goed meer. Bij zwangere vrouwen met een BMI van meer dan 40 komt deze aandoening drie keer zo vaak voor.

Zwangerschapshypertensie (hoge bloeddruk) en zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie)

Zwangerschapshypertensie is een aandoening waarbij alleen tijdens de zwangerschap de bloeddruk veel te hoog is. Hoe meer overgewicht u heeft, hoe groter de kans op een hoge bloeddruk. Als er ook eiwit in de urine zit, is er sprake van een pre-eclampsie.

Gevolgen voor het kind

Aangeboren afwijkingen (congenitale afwijkingen)

Kinderen van vrouwen met een fors overgewicht hebben meer kans op aangeboren afwijkingen, zoals een open ruggetje of een hartafwijking.

Hoog geboortegewicht van het kind (macrosomie)

Kinderen van vrouwen met een fors overgewicht zijn vaak zwaarder. De geboorte van een groot kind kan moeizamer verlopen en de kans op een slechte start van het kind na de geboorte is groter. Het gewicht van het kind is moeilijk te voorspellen omdat door het gewicht van de moeder het echoscopische onderzoek moeilijker en dus minder betrouwbaar is.

Gevolgen bij de bevalling

  • De bevalling zal vaker op gang gebracht worden, gezien uw grotere kans op een hoge bloeddruk en de grotere kans om ‘over tijd’ te gaan.
  • Er is vaker hulp nodig bij de bevalling. Dit betekent dat het kind met behulp van een zuignap (vacuüm) of operatie (keizersnede) ter wereld wordt gebracht.
  • Het komt vaker voor dat de baby in het vruchtwater heeft gepoept (meconiumhoudend vruchtwater). Als een baby in het vruchtwater poept, is dat een teken dat de baby het op een bepaald moment niet naar zijn zin heeft gehad. Meconiumhoudend vruchtwater is gevaarlijk als de baby het in zijn longen krijgt.
  • Er is meer kans op ruim bloedverlies tijdens het nageboorte tijdperk, waarvoor soms extra (medicamenteuze) maatregelen genomen moeten worden.
  • Als er een keizersnede nodig is, heeft u meer kans op complicaties. Bij een fors overgewicht is deze operatie technisch lastiger. Bovendien is er vaak meer bloedverlies.

Gevolgen in het kraambed

  • Bij een keizersnede heeft u een grotere kans op het krijgen van ontstekingen van de wond.
  • U heeft een grotere kans op het krijgen van ontstekingen van de baarmoeder.
  • U heeft twee keer meer kans op het krijgen van bloedstolsels in de bloedvaten (trombose). Bij veel bedrust (bijvoorbeeld na een keizersnede) loopt u nog extra risico. Bij een BMI boven de 40 wordt daarom geadviseerd om medicijnen tegen trombose te gebruiken in het kraambed. Als er extra risicofactoren zijn, zal dit ook bij een BMI boven de 35 worden geadviseerd.

Extra controles tijdens de zwangerschap

Tijdens de zwangerschap zal de gynaecoloog u vaker willen zien om mogelijke medische problemen zo vroeg mogelijk te signaleren en maatregelen te kunnen nemen. Het gaat om de volgende extra controles:

  • Controle van de schildklierfunctie
    Overgewicht en schildklierproblemen gaan vaker samen. Daarom zal bij zwangere vrouwen met overgewicht de schildklierfunctie aan het begin van de zwangerschap worden gecontroleerd.
  • Controles van de bloedsuikers
    Dit is om zwangerschapssuikerziekte op te sporen en te behandelen. Deze behandeling betekent een dieet. Bij onvoldoende verlaging van de bloedsuikers krijgt u naast het dieet ook insuline.
  • Controles van de bloeddruk
    Dit is om zo snel mogelijk een eventuele zwangerschapshypertensie (hoge bloeddruk) op te sporen en te behandelen met medicijnen.
  • Controles van de groei van het kind
    De groei van het kind is bij een fors overgewicht aan de buitenkant van de buik moeilijk te voelen. Daarom krijgt u regelmatig groei-echo’s. Helaas zijn de echo’s door een slechtere beeldkwaliteit minder betrouwbaar.
  • Afspraak bij de anesthesioloog
    Omdat u een vergrote kans heeft op een keizersnede en een eventuele ruggenprik lastiger kan zijn, wil de anesthesioloog vooraf met u bespreken welke risico’s er bij een verdoving (ruggenprik/narcose) kunnen zijn. De afspraak wordt voor u gemaakt als u ongeveer 34 weken zwanger bent.

Maatregelen tijdens de zwangerschap

Uit onderzoek is gebleken dat het verhoogde risico op een zwangerschapsvergiftiging mogelijk verlaagd kan worden door het geven van een bloedverdunner (aspirine) van week 12-36 van de zwangerschap. Of u voor dit medicijn in aanmerking komt, hangt onder andere af van andere (risico)factoren in uw zwangerschap. Als u in aanmerking komt voor gebruik van dit medicijn, dan bespreekt uw verloskundige of gynaecoloog dit met u.

Het is belangrijk om tijdens uw zwangerschap te proberen zo weinig mogelijk in gewicht aan te komen. Het risico op complicaties is hierdoor kleiner. Dit is een lastige opgave. Het advies is om zo lang mogelijk een actieve levensstijl te behouden in de zwangerschap en om goed op gezonde voeding te letten.

Extra maatregelen voor/tijdens de bevalling

  • Infuus
    U krijgt altijd een infuus in uw arm. Zo kunnen we u in acute situaties snel de juiste behandeling geven als dat nodig is.
  • Aansluiten op CTG-apparaat
    Tijdens de hele bevalling wordt de hartslag van uw kind goed in de gaten gehouden. U wordt daarom aangesloten op een CTG-apparaat.
  • Advies keizersnede
    Als de gynaecoloog verwacht dat uw kind zwaarder zal zijn dan 5000 gram, kan het advies gegeven worden om met een keizersnede te bevallen. Deze keizersnede zal plaatsvinden tussen de 38 en 40 weken.
  • Advies bevallen in academisch ziekenhuis
    Bij een BMI boven de 40 is het in sommige situaties veiliger om de bevalling plaats te laten vinden in een academisch ziekenhuis. Als dit voor u geldt, dan bespreekt de gynaecoloog dit met u.

Belangrijk voor een volgende zwangerschap

Minder overgewicht veroorzaakt minder kans op complicaties tijdens de zwangerschap. Voor een volgende kinderwens is het verstandig om te proberen af te vallen voordat u weer zwanger wordt. Een bezoek aan een diëtist en meer bewegen (bijvoorbeeld fietsen, wandelen of in een fitnesscentrum) kunnen van grote waarde zijn. Sommige zorgverzekeraars bieden een gecombineerd leefstijlinterventieprogramma aan. Mogelijk kan dit u helpen om af te vallen.

Tot slot

Heeft u nog vragen, dan kunt u deze altijd met uw gynaecoloog bespreken. U kunt contact opnemen met de polikliniek Gynaecologie op telefoonnummer 0485–84 55 60. Voor meer algemene informatie zie ook: www.nvog.nl