Maagkanker

Anatomie van de maag

De maag ligt hoog in de buikholte en vlak onder het middenrif (diafragma). De maag is een hol orgaan en heeft een J-vorm. De maagwand is ongeveer een halve centimeter dik en bestaat uit drie lagen.

Aan de binnenkant van de maag zit een laag slijmvlies. Dit slijmvlies maakt maagsap aan en het beschermt tegen het maagzuur. Maagzuur is zo zuur dat cellen ervan kapot gaan als ze er direct mee in aanraking komen. Het slijmvlies beschermt de cellen van de maag tegen aantasting door het zuur.

Functie van de maag

De maag is onderdeel van het spijsverteringsstelsel en heeft twee functies: het verteren van het voedsel en afweer tegen micro-organismen. De maag maakt het voedsel fijner door het te kneden en hier start de vertering van eiwitten en vetten. In de maag worden ook de bacteriën gedood die met het voedsel mee het lichaam binnen komen.

Maagkanker

Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag. Er bestaan verschillende soorten maagkanker. De meest voorkomende vorm is het adenocarcinoom: een tumor die ontstaat uit de klierbuisjes in het slijmvlies van de maag.

Maagkanker is een ernstige ziekte die in de westerse wereld steeds minder vaak voor komt. Jaarlijks wordt de diagnose maagkanker bij ongeveer 1200 Nederlanders gesteld. Maagkanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en vooral bij mensen die ouder zijn dan zestig jaar.

Oorzaak- en risicofactoren

De precieze oorzaak van maagkanker is onduidelijk. Bij ongeveer drie tot vijf procent van de mensen met maagkanker lijkt erfelijkheid een rol te spelen. In families met een erfelijke vorm van maagkanker komt maagkanker vaak op jonge leeftijd voor (voor het veertigste levensjaar). Maagkanker kan ontstaan uit een poliep (woekering van het maagslijmvlies). De meeste poliepen zijn goedaardig en blijven dat ook altijd, maar sommige poliepen groeien uit tot maagkanker.

Risicofactoren die de kans op maagkanker (kunnen) vergroten zijn:

• Roken.
• Overmatig alcoholgebruik.
• Een langdurige infectie (van tientallen jaren) met de Helicobacter pylori bacterie.
• Een ongezonde en eenzijdige voeding (weinig groente en fruit).
• Een eerdere maagoperatie, waarbij een deel van de maag is verwijderd.
• Een hoge consumptie van gerookte en in zout ingelegde voedings-middelen.

Symptomen van maagkanker

De klachten zijn afhankelijk van de plaats van de tumor. In het beginstadium geeft maagkanker meestal weinig of geen klachten. Klachten die voor kunnen komen zijn:

• Verminderde eetlust en een afkeer van voedsel met een sterke geur (koffie, gebraden vlees en bepaalde kruiden).
• Onverklaarbaar gewichtsverlies.
• Snel een vol gevoel hebben na het eten of het idee hebben dat voedsel de maag niet kan passeren.
• Pijn in de bovenbuik en/of in de buurt van het borstbeen.
• Misselijkheid.
• Regelmatig braken of het braken van (kleine beetjes) bloed.
• Brandend maagzuur en oprispingen.
• Duizeligheid en vermoeidheid door bloedarmoede.
• Teerachtige, pikzwarte ontlasting.

Als u last heeft van één of meerdere van deze klachten betekent dat niet meteen dat er sprake is van maagkanker. De klachten kunnen ook komen door andere aandoeningen van de maag of slokdarm.

Groei van een maagtumor

Maagkanker kan op verschillende manieren doorgroeien:

• De tumor groeit alleen in de maag.
• De tumor groeit vanuit de maag het onderste deel van de slokdarm in. Dit gebeurt vooral als de tumor in de buurt van de maagingang zit.
• De tumor groeit vanuit de maag het eerste deel van de dunne darm in. Dit deel zit aan de maag vast en heet de twaalfvingerige darm. Dit gebeurt vooral bij tumoren in de buurt van de maaguitgang.
• De tumor groeit dwars door de maagwand heen. De tumor kan dan gaan groeien in de organen die vlak bij de maag liggen, zoals de alvleesklier, de lever of de dikke darm.

Uitzaaiingen van maagkanker

De kankercellen kunnen zich verspreiden via de lymfe. Ze komen dan eerst terecht in de lymfeklieren rond de maag. Via de lymfebanen kunnen de kankercellen later ook andere lymfeklieren in het lichaam bereiken. Kankercellen kunnen ook losraken van de tumor en zich in de buikholte verspreiden. Daar kunnen ze uitgroeien tot uitzaaiingen op het buikvlies. Ook via het bloed kunnen kankercellen zich verspreiden. Ze kunnen dan uitzaaien naar bijvoorbeeld de lever of de longen.

Vooruitzichten van maagkanker

De vooruitzichten zijn afhankelijk van het stadium van de maagkanker. Hoe eerder de ziekte wordt ontdekt, des te gunstiger de prognose. Daarnaast zijn er nog andere factoren die van invloed zijn. Bijvoorbeeld leeftijd, lichamelijke conditie en de reactie op een behandeling.

Omdat maagkanker in het begin weinig klachten geeft, wordt de ziekte vaak pas in een laat stadium ontdekt. Als de maagkanker laat wordt ontdekt, is een genezende behandeling vaak niet meer mogelijk. Gemiddeld een op de vier patiënten is dan na vijf jaar nog maar in leven. Als een operatie gericht op genezing mogelijk is, zijn de vooruitzichten beter. Ongeveer de helft van de patiënten is dan na vijf jaar nog in leven.