Kaakgewrichtsklachten

Het kaakgewricht

De kaakgewrichten zitten aan beide kanten van het gezicht, vlak voor het oor. U kunt het kaakgewricht goed voelen wanneer u de wijsvinger vlak voor de oren legt en de mond open en dicht doet.

De kaakgewrichten en de spieren zorgen er voor dat de onderkaak kan bewegen. Het kraakbeenplaatje in het kaakgewricht helpt om de kaak naar voren te kunnen bewegen. Hierdoor kunt u alle bewegingen die nodig zijn om te kunnen bijten, kauwen, slikken en praten. De tanden en kiezen staan zo op elkaar dat de kaakgewrichten goed in elkaar passen. Dit is belangrijk voor de ontspanning in het kaakgewricht en de spieren.

Oorzaken

Klachten van de kaakgewrichten en spieren kunnen ontstaan door:

• Het verkeerd bewegen van de onderkaak. Bijvoorbeeld het scheef openen van de mond en het te snel naar voren bewegen van de onderkaak bij het openen van de mond.
• Het niet goed op elkaar passen van tanden en/of kiezen.
• Bepaalde gewoonten zoals tandenknarsen, stevig klemmen van de kiezen op elkaar, kauwgom kauwen, nagelbijten, op de wang of lip bijten en op potloden of pennen bijten.
• Een slechte conditie van de kaakgewrichten en/of spieren. Bijvoorbeeld door een gewrichtsontsteking of een ziekte.
• Slijtage van de gewrichten.
• Vermoeidheid of stress.

Klachten

Veel mensen ervaren pijn en kunnen hun mond minder goed gebruiken. Bijvoorbeeld:

• Pijn in en om het kaakgewricht, die vaak wordt ervaren als oorpijn.
• Pijn aan de onderkaak, zowel in rust als bij bewegen.
• Uitstraling van pijn naar hoofd, hals, nek en schouders.
• Beperkte bewegingsmogelijkheid van de kaak, met name bij het openen van de mond.
• Geluiden van het kaakgewricht, zoals knappen en kraken.
• Een stijf of dik gevoel rond de kaakgewrichten.

Deze klachten hebben invloed op bijvoorbeeld praten, eten, bijten, kauwen, geeuwen en kussen. Maar u kunt er ook last van hebben bij activiteiten, zoals werken, sporten, hobby's en slapen. Bij de meeste mensen worden de klachten na een tijd weer minder en kan de mond weer normaal worden gebruikt. Door de kaakgewrichten en de kauwspieren zo veel mogelijk rust te geven, kunnen de klachten minder worden. Daarbij is het belangrijk dat u de kaakgewrichten en de spieren wel blijft gebruiken, maar u mag ze niet te zwaar belasten.

Behandeling en adviezen

Als de kaakchirurg heeft vastgesteld dat u kaakgewrichtsklachten heeft, dan gaat u meestal terug naar uw eigen tandarts voor de verdere behandeling en advies.

De tandarts kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat uw tanden en kiezen van de boven- en onderkaak beter op elkaar passen. Daarvoor kan hij een doorzichtig plastic plaatje over de tanden aanmeten (een zogenaamd opbeetplaatje) en/of uw tanden en kiezen slijpen. Het opbeetplaatje vermindert de belasting van de kaakspieren en het kaakgewricht. Het kan ook helpen bij bijvoorbeeld tandenknarsen.

Wat kunt u zelf al doen?

• Probeer te voorkomen dat u uw mond helemaal wijd opent, ook als u moet gapen en wanneer u lacht. U kunt daarbij de onderkaak ondersteunen, zodat de mond minder ver open gaat.
• Gebruik bij het eten niet uw voortanden om iets af te bijten. Er komt minder kracht op het kaakgewricht wanneer u met uw hoektanden en/of kiezen voedsel afbijt.
• Stop kleine hoeveelheden voedsel in de mond.
• Eet geen voedsel dat erg hard of taai is, zoals oude kaas, nootjes, harde appels, taai vlees, stokbrood of rauwe wortels.
• Kies eerder voor zacht voedsel, zoals gehakt, puree, appelmoes en brood zonder korst of pureer het voedsel met een staafmixer.
• Probeer gewoonten zoals tandenknarsen, het op elkaar klemmen van de kiezen, bijten op de nagels of op potloden en kauwgom kauwen af te leren.
• Gebruik uw tanden niet als gereedschap om dingen vast te houden of door te bijten.
• Zorg dat u tijdens het kauwen ook aan de kant kauwt waar u pijn heeft. Het is belangrijk om aan beide kanten te blijven kauwen, zodat er geen overbelasting ontstaat aan de kant waar u geen pijn heeft.

Fysiotherapie

Als uw klachten zijn ontstaan door het verkeerd bewegen en/of gebruiken van de onderkaak, kan de fysiotherapeut u behandelen. Dit is een fysiotherapeut die hiervoor speciaal is opgeleid. Er wordt u uitgelegd wat verkeerde bewegingen zijn en wat verkeerd gebruik is. Het is mogelijk om door oefeningen verkeerde mondbewegingen te veranderen. Mondbewegingen zijn bewegingen die u automatisch maakt, net zoals lopen. Om mondbewegingen te veranderen, is het belangrijk dat u de oefeningen een paar keer per dag doet. Doe de oefeningen het liefst voor de spiegel, zodat u kunt zien wat u doet.

Pijnbestrijding

Als u erge pijnklachten heeft, kan uw arts u een behandeling met warmte, kou of medicijnen voorschrijven. Pas deze behandeling alleen toe als u arts dit met u besproken heeft.

Warmtebehandeling

Bij pijn aan de kauwspieren, kunt u zogenaamde ’hotpacks’ gebruiken voor ongeveer 20 minuten. Deze behandeling kunt u een paar keer per dag herhalen als u dat wilt.

Koudebehandeling

Pijn aan het kaakgewricht kunt u beter behandelen met kou. Bijvoorbeeld door een ijsklontje in een theedoek te wikkelen. Houd dan 1 minuut de theedoek met ijsklontje tegen het kaakgewricht en haal het er daarna weer af. Herhaal deze oefening een paar keer terwijl u de mond rustig tot opent en sluit.

Medicijnen

Als u medicijnen heeft gekregen tegen de pijn, neem deze dan in op de manier zoals uw arts u heeft uitgelegd. Gebruik geen andere medicijnen tegelijkertijd zonder overleg met uw arts.

Meer informatie

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen. Neemt u dan gerust contact op met de polikliniek Chirurgie, op telefoonnummer 0485-84 53 35.