Fysiotherapie na een heupoperatie Maasziekenhuis Pantein
Uw heupgewricht is vervangen door een kunstheup (een heupprothese). In deze folder staan oefeningen en tips beschreven om de beweeglijkheid van de gewrichten en de functie van de spieren te verbeteren en te onderhouden. De fysiotherapeut geeft aan welke oefeningen u wanneer mag doen. Bij het doen van oefeningen mag u niet forceren, dus niet door uw pijngrens heen gaan.
Samenwerking met de Sint Maartenskliniek
De orthopedische zorg in het Maasziekenhuis wordt uitgevoerd door specialisten van de Sint Maartenskliniek. Meer informatie over deze samenwerking leest u op de website:
www.maasziekenhuispantein.nl/sint-maartenskliniek
Voor meer informatie en tips kunt u ook kijken op: www.maartenskliniek.nl/orthopedie/heup-en-bovenbeen/totale-heupprothese
Op deze website bij punt 16 ‘Leven met een heupprothese’ leest u aanvullende informatie en tips voor het functioneren in het dagelijks leven.
Leefregels na een totale heupprothese
- U mag slapen in iedere gewenste houding. Eventueel kunt u een kussen tussen de benen leggen voor comfort.
- Vermijd een combinatie van maximale heupbuiging, het kruisen van de benen en het naar binnen draaien van het geopereerde been. Dit geldt tot aan de controle afspraak 6 tot 8 weken na operatie. Hoe u bij uw voeten moet komen om deze bijvoorbeeld te wassen of sokken en schoenen aan te doen, oefent u eerst met de fysiotherapeut.
- U mag niet met de benen over elkaar zitten. Dit geldt tot aan de controle afspraak 6 tot 8 weken na operatie.
- Als u merkt dat de heup een bepaalde beweging nog niet toelaat, zet deze dan niet door zodat u niets forceert.
- Afbouwen van uw loophulpmiddel mag op basis van de kwaliteit van het lopen. Dit doet u in overleg met uw eigen fysio.
- Autorijden en fietsen mag weer als de loophulpmiddelen niet meer nodig zijn. Dit doet u in overleg met uw eigen fysio.
- Bukken mag door het geopereerde been naar achteren te steken.
Oefeningen voor op bed na de operatie
De volgende oefeningen zijn bedoeld om de doorbloeding in uw been te stimuleren en om het bewegingsgevoel in uw been weer terug te krijgen. Op de foto’s is het rechterbeen het geopereerde been.
Oefening 1
Trek uw voet op, houd 2 tellen vast en laat weer los. U kunt ook in cirkels bewegen. Dit herhaalt u 15 keer. Deze oefening mag u 2 keer per uur doen.
Oefening 2
De knieholte in het bed drukken. Daarbij beweegt de knieschijf richting het bovenbeen. Dit herhaalt u 10 keer. Deze oefening mag u ieder uur herhalen.
Oefening 3
De knie optrekken waarbij de voet over het bed schuift. U mag de knie buigen tot een hoek van maximaal 90 graden, zoals u hieronder op de foto kunt zien. Hiermee voorkomt u dat u te veel buigt in de heup. Dit herhaalt u 10 keer. Deze oefening mag u ieder uur herhalen.
Oefening 4
Het been over het bed naar buiten schuiven. Let er hierbij op dat u het been niet naar binnen draait. Dit herhaalt u 10 keer. Deze oefening mag u ieder uur herhalen.
Oefening 5
De bilspieren aanspannen door ze samen te knijpen en weer los te laten. Dit herhaalt u 10 keer. Deze oefening mag u ieder uur herhalen.
Oefening in stand
De volgende oefeningen zijn bedoeld om het strekken van de heup en de heupspieren te verbeteren. Op de foto’s is het rechterbeen het geopereerde been.
Oefening 6
U staat rechtop met uw handen gesteund en met uw voeten op schouderbreedte. Plaats het geopereerde been naar achteren op de bal van de voet. Strek vervolgens uw knie en heup zonder dat de hak op de grond komt. Blijf zelf goed rechtop staan en span uw buikspieren aan. Dit herhaalt u 10 keer. Deze oefening kunt u 5 keer per dag herhalen.
Oefening 7
U gaat rechtop staan. Beweeg het geopereerde been alléén zijwaarts naar buiten. Herhaal dit 10 keer. Deze oefening doet u 5 keer per dag.
Traplopen
Op de foto’s is het linkerbeen het geopereerde been.
Alleen de nodige transfers worden met de trap gedaan. Dus dat betekent één keer naar beneden en één keer naar boven. In het ziekenhuis gaat u traplopen onder begeleiding van de fysiotherapeut. U leert dan hoe u het beste kunt traplopen na een operatie. Het is verstandig om ook thuis nog onder begeleiding de trap op en af te gaan. De techniek van het trapgebruik ziet er als volgt uit:
Omhoog
- Pak de leuning in de ene hand en de kruk in de andere hand.
- De andere kruk neemt u mee door deze tussen de vingers te klemmen, hierdoor kunt u evengoed op de kruk steunen.
- Plaats eerst het niet geopereerde been op de hogere trede.
- Plaats vervolgens het geopereerde been met de kruk ernaast op dezelfde trede. De eerste 4 weken gaat u op deze manier de trap omhoog. U mag nog niet doorstappen op de trap.
- Herhaal de reeks bij nummer 1.
Omlaag
- Pak de leuning in de ene hand en de kruk in de andere hand.
- De andere kruk neemt u mee door deze tussen de vingers te klemmen, hierdoor kunt u evengoed op de kruk steunen.
- Plaats eerst het geopereerde been en de kruk een trede lager.
- Plaats vervolgens het niet geopereerde been ernaast op dezelfde trede. De eerste 4 weken gaat u op deze manier de trap omlaag. U mag nog niet doorstappen op de trap.
- Herhaal de reeks bij nummer 1.
Vervoer met de auto
Op de foto’s is het rechterbeen het geopereerde been.
Zet de autostoel zoveel mogelijk naar achteren, zodat u makkelijk kunt instappen. Leg eventueel een plastic zak of stevig kussen op de zitting om het instappen te makkelijker te maken. Voordat u gaat rijden haalt u de plastic zak weer weg.
Baden en douchen
Wij raden u af om de eerste paar weken na de operatie te baden. Het in- en uit bad stappen en vooral ook het zitten in bad is een flinke belasting voor de heup. Vaak is dit na ongeveer 6 weken geen probleem meer.
Wij raden aan om de eerste weken zittend te douchen. Zorg voor een stabiele stoel en/of antislipmat in de douche, zodat u niet valt. Als de douche een hoge instap heeft, bevestig dan aan de muur een handgreep.
Heeft u een douche boven de badkuip? Douche dan met een badplank die dwars over het bad ligt. U kunt dan op de badplank gaan zitten.
Aan- en uitkleden
Kleed u tijdens de eerste weken zoveel mogelijk zittend aan. Als dit nog moeilijk gaat, dan kunt u daar hulpmiddelen bij gebruiken. Bijvoorbeeld een helping hand, lange schoenlepel en een kousen-aantrekhulp. Deze hulpmiddelen kunt u (online) kopen bij een thuiszorgwinkel.
Fietsen
Als u voor de operatie ook al regelmatig fietste, mag u ongeveer 6 weken na de operatie weer buiten gaan fietsen. Gebruik een damesfiets vanwege de lage instap. Wij raden aan om van tevoren te oefenen op een hometrainer. U kunt hier in overleg met uw fysiotherapeut mee starten.
Autorijden
Meestal kunt u 4 tot 6 weken na de operatie weer autorijden. Als geheugensteuntje kunt u aanhouden dat het veilig is om weer auto te gaan rijden wanneer u geen krukken meer nodig heeft.
Zwemmen
Zwemmen is toegestaan na ongeveer 4 maanden na de operatie.
Wissel bewegen af met voldoende rust
Het is dus goed om regelmatig te bewegen en te lopen en dit af te wisselen met voldoende rust. Probeer het oefenen te verdelen over de dag. Als u merkt dat uw geopereerde been met oefenen gaat zwellen of warm gaat aanvoelen, dan moet u het oefenen en loopafstand wat verminderen en het been wat vaker hoog leggen. Het is normaal dat het geopereerde been de eerste dagen of week wat meer gezwollen en gekleurd (bloeduitstorting) is. Dit zakt vaak nog verder af naar beneden, wat een normale reactie is.
Overdracht Fysiotherapie
De overdracht voor de fysiotherapeut kunt u bekijken via de website: www.mijnpantein.nl/inloggen. Hier logt u in met uw DigiD. U kunt de overdracht op het scherm van uw telefoon, tablet of laptop aan uw fysiotherapeut laten zien. U kunt er ook voor kiezen om de overdracht zelf uit te printen en mee te nemen naar uw afspraak.
Vragen?
Heeft u (thuis) nog vragen? Dan kunt u altijd contact opnemen met de afdeling fysiotherapie op telefoonnummer 0485-84 52 55 of via e-mail: therapie@pantein.nl.