Kinder- en jeugdpsycholoog - informatie voor ouders

De kinder- en jeugdpsycholoog

De kinder- en jeugdpsycholoog maakt deel uit van de afdeling Medische Psychologie van het Maasziekenhuis Pantein en is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van kinderen en jeugdigen die problemen ervaren op lichamelijke en psychisch vlak. Een verwijzing gebeurt door de behandelend specialist, meestal de kinderarts, na overleg met u.

Klachten

Bij kinderen kunnen klachten, ziekten en/of medische behandelingen de normale ontwikkeling bedreigen en/of de opvoeding verstoren. Zij kunnen daarnaast emotionele en praktische gevolgen hebben voor de dagelijkse gang van zaken in het gezin en daar buiten. Om die reden richt de diagnostiek en/of behandeling zich op het kind en het gezin waarin het opgroeit.

Enkele voorbeelden waaraan u kunt denken, zijn:

• Een chronische ziekte, zoals diabetes of astma.
• Lichamelijke klachten (bijvoorbeeld buik- of hoofdpijn).
• Problemen met zindelijkheid.
• Angst voor prikken, chirurgische ingrepen of andere medische handelingen.
• Vragen over het ontwikkelingsniveau.
• Kort neuropsychologisch onderzoek gerelateerd aan medische problematiek.

Psychologisch onderzoek

De psycholoog probeert een zo volledig mogelijk beeld van de klachten en krachten van uw kind te krijgen. Dit gebeurt door een gesprek met uw kind en/of u en eventueel het afnemen van psychologische onderzoeken. Soms is aanvullend onderzoek nodig om zicht te krijgen op het kind. Het testmateriaal is afgestemd op het niveau en de leeftijd van uw kind. Er wordt altijd besproken hoe lang het onderzoek duurt en hoe vaak uw kind daarvoor moet komen.

De uitkomsten van het onderzoek worden met u besproken. U mag zelf beslissen of dat in aanwezigheid van uw kind is, of dat u met hem/haar op een later moment de resultaten bespreekt. Samen met u en uw kind wordt bekeken of er binnen het Maasziekenhuis Pantein of elders een behandeling nodig is.

Er volgt een schriftelijke verslaglegging van het psychologisch onderzoek dat ook naar de verwijzend (kinder)arts gaat. Met uw toestemming kan het ook naar de huisarts of mogelijk andere betrokkenen gestuurd worden. Mocht de leerkracht van uw kind geïnteresseerd zijn in de rapportage, dan gaat verspreiding altijd via u.

Welke soorten onderzoek zijn er?

Er zijn verschillende soorten onderzoek, waaronder intelligentie-onderzoek, kort neuropsychologisch onderzoek en persoonlijkheids-onderzoek. Ook een (spel)observatie behoort tot de mogelijkheden. Afhankelijk van de hulpvraag wordt uw kind voor één of meerdere vormen van onderzoek opgeroepen. Meestal wordt het onderzoek uitgevoerd door een psychodiagnostisch medewerker. In sommige gevallen zal de kinder- en jeugdpsycholoog het onderzoek zelf uitvoeren of een gedeelte ervan.

Intelligentieonderzoek

Bij intelligentieonderzoek wordt er gekeken naar de intellectuele mogelijkheden. Wat zijn de sterke en de minder sterke punten, hoe gaat het kind te werk en wat betekent dit voor het functioneren op school?

Kort neuropsychologisch onderzoek

Bij kort neuropsychologisch onderzoek wordt een aantal specifieke functies nader in kaart gebracht zoals aandacht, concentratie, geheugen, waarneming, planning en (fijn)motorische vaardigheden.

Persoonlijkheidsonderzoek

De persoonlijkheid is een dynamisch en georganiseerd geheel van karakteristieken. Dit geheel van eigenschappen bepaalt de manier waarop wij in verschillende situaties zullen reageren, de manier waarop wij denken en waardoor wij gemotiveerd worden.

Spelobservatie

Bij spelobservatie staat de belevingswereld van het kind centraal. Spel is een middel om contact te krijgen met het kind en zijn belevingswereld. (Spel)gedrag en spelvaardigheden worden geobserveerd. Zeker bij jonge kinderen is spel de primaire taal en stelt het kinderen in staat om zichzelf uit te drukken.

Voorbereiding op het onderzoek

Wij overleggen samen met u hoe u uw kind het beste kunt voorbereiden. Hierbij kunt u denken aan:

• Verschillende korte opdrachten of werkjes worden gemaakt, waarbij het er om gaat dat hij/zij zijn/haar best doet en laat zien wat hij/zij kan.
• Er zitten gemakkelijke en moeilijke opdrachten bij die soms lijken op wat er op school gedaan wordt. Soms lijken de opdrachten ook meer op spelletjes.

Laat uw kind de avond van te voren op de gebruikelijke tijd naar bed gaan, zodat het de volgende dag uitgerust aan de slag kan gaan. De meeste kinderen hebben plezier in het psychologisch onderzoek. Meestal ervaren ze het contact en de aandacht die ze krijgen als heel positief. Bovendien is het testmateriaal afgestemd op het niveau en leeftijd van uw kind.

Het onderzoek

Op de afgesproken dag en tijd komt u met uw kind naar het ziekenhuis. Omdat wij willen zien hoe uw kind zelfstandig taken aanpakt, zal hij/zij alleen deelnemen aan het onderzoek. Soms maken wij gebruik van audiovisuele middelen om de sessie achteraf nog eens terug te kunnen zien. Als dat het geval is, vragen wij uw goedkeuring.

Afhankelijk van de vraag en leeftijd van het kind kan het onderzoek één of meer dagdelen in beslag nemen. De duur kan variëren van één tot drie uur per keer. Daarover wordt van tevoren een afspraak gemaakt. U kunt uw kind een tussendoortje meegeven voor in de pauze(s).

Psychologische behandeling

Als er een behandeling volgt, bespreken wij met u waaruit deze zal bestaan. We streven er naar om de behandeling zoveel mogelijk met ouders en kind samen te doen. Soms is een individuele behandeling gewenst, soms een behandeling via de ouders.
In het algemeen zijn de behandelingen kortdurend. Ook speltherapie of psychotherapie (intensievere vorm, gericht op de vergroting van het zelfinzicht en verandering van gedrag en leefstijl) behoort tot de mogelijkheden.

Toestemming

Voor het verrichten van onderzoek en/of behandeling bij kinderen onder de 12 jaar hebben wij de toestemming van beide biologische, gezaghebbende ouders nodig. Dit is wettelijk vastgelegd in de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO).

Als het ouderschap wettelijk anders is vastgelegd, bijvoorbeeld alleenrecht, co-ouderschap, voogd of gezinsvoogd, vragen wij om een kopie van het bewijs hiervan. Zonder documentatie hiervan zijn wij wettelijk niet gemachtigd tot het doen van onderzoek en het in behandeling nemen van uw kind.

Aan kinderen van 12 tot 16 jaar wordt naast de toestemming van de ouders, ook toestemming van henzelf gevraagd. Boven de 16 jaar is alleen toestemming van de jongere zelf nodig.

Voordat de eerste afspraak kan plaatsvinden, is het noodzakelijk dat alle benodigde toestemming rond is.

Inzagerecht

U heeft recht op inzage en/of kopie van de rapportage van het onderzoek of de behandeling. Als u dit wenst, kunt u contact opnemen met de kinder- en jeugdpsycholoog om het dossier met u door te nemen.

Via MijnPantein kunt u ook zelf informatie uit het dossier bekijken. Op www.mijnpantein.nl, kunt u inloggen met uw DigiD. Ook hier geldt dat u toestemming moet vragen aan uw kind als hij/zij ouder is dan 12 jaar. Meer informatie over het recht op inzage kunt u lezen in de folder ‘Rechten en plichten van patiënten’ en op www.mijnpantein.nl.

Vertrouwelijke informatie

De kinder- en jeugdpsycholoog en de psychodiagnostisch medewerker hebben een beroepsgeheim. Vertrouwelijke informatie wordt, als dat van belang is voor de behandeling van uw kind, gerapporteerd aan andere zorgverleners binnen het ziekenhuis die bij de behandeling betrokken zijn. Bijvoorbeeld een specialist of het behandelteam. Verstrekking van informatie aan instanties buiten het ziekenhuis, waaronder uw huisarts, gebeurt alleen na uw toestemming.

Kwaliteitsbewaking

De afdeling Medische psychologie streeft naar een zo goed mogelijke dienstverlening. Als er zaken zijn die u niet begrijpt of waar u ontevreden over bent, bespreekt de kinder- en jeugdpsycholoog dat graag met u.

De kinder- en jeugdpsycholoog staat ingeschreven in het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) en/of is lid van de Nederlandse Vereniging van Orthopedagogen (NVO). Ook houdt de kinder- en jeugdpsycholoog zich aan de gedragscode van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). Bij deze instantie kunt u terecht met vragen. Het adres is: Postbus 9921, 1006 AP Amsterdam.

Bericht van verhindering

Bent u op het afgesproken tijdstip verhinderd, belt u dan zo spoedig mogelijk de afdeling Medische psychologie om een nieuwe afspraak te maken. De afdeling is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag via telefoonnummer 0485-84 55 00.

Meer informatie

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neemt u dan gerust contact op met de kinder- en jeugdpsycholoog. Dit kan tijdens kantooruren op telefoonnummer 0485-84 55 00. Mocht de kinder- en jeugd-psycholoog niet meteen beschikbaar zijn, laat dan even weten op welk tijdstip u bereikbaar bent, dan belt zij u terug.