GBS drager (Groep-B-streptokokken) met verhoogde kans op ziekte bij het kind

Wat zijn groep B streptokokken (GBS)?

Streptokokken zijn bacteriën. Ze zijn alleen zichtbaar onder de microscoop. Er bestaan verschillende soorten streptokokken: de groep B streptokok is er daar één van. Deze streptokokken worden afgekort GBS genoemd.

Hoe vaak komt GBS voor bij zwangeren?

GBS komt voor bij één op de vijf vrouwen (20%) zonder dat het klachten veroorzaakt. Mensen die de bacterie in hun lichaam hebben, maar niet ziek zijn, zijn zogenaamde dragers. Een behandeling voor GBS in je vagina is niet nodig. Een behandeling is alleen nodig als de GBS bacterie in de urine wordt gevonden.

Wat zijn de gevolgen van de GBS bacterie voor de baby?

Ongeveer de helft van de vrouwen die groep B streptokokken bij zich dragen, geeft de bacterie tijdens de bevalling door aan de huid van het kind. Van de 1000 vrouwen zijn 200 vrouwen draagster van de bacterie en worden 100 kinderen besmet met de bacterie. Het grootste deel van deze baby’s wordt hier niet ziek van, omdat de bacteriën alleen op de huid of slijmvliezen van de pasgeborene zitten.

Een pasgeborene wordt pas ziek als de bacteriën het lichaam binnendringen. Dat gebeurt bij 1 op de 100 kinderen die besmet zijn. Dit betekent dat 99 van de 100 kinderen niet ziek worden.

Hoe kan een kindje besmet en ziek worden?

Kinderen kunnen al in de baarmoeder besmet worden met GBS. Dit kan ook tijdens de bevalling of na de geboorte gebeuren. Een besmetting in de baarmoeder gebeurt meestal na het breken van de vliezen. De streptokokken komen vanuit de vagina in de baarmoeder en in het vruchtwater. Zo kan de baby al voor de geboorte besmet raken en ziek worden. Hoe langer het na het breken van de vliezen duurt tot de bevalling begint, hoe groter de kans op besmetting. Heel soms raakt een kind in de baarmoeder besmet en geïnfecteerd zonder dat de vliezen gebroken zijn.

Temperatuursverhoging (koorts) bij de moeder en een versnelde hartslag van de baby zijn aanwijzingen voor een infectie.

Meestal wordt een kind met GBS-ziekte binnen 24 uur na de geboorte ziek. Een klein aantal baby’s wordt pas na de eerste levensweek ziek. Kindjes kunnen tot drie maanden na de bevalling ziek worden.

GBS-ziekte bij het kind

Als de moeder drager is van de GBS bacterie, dan is het advies om na de geboorte 12 tot 24 uur in het ziekenhuis te blijven voor observatie. Zieke kinderen ademen vaak zacht kreunend of snel en oppervlakkig. Soms stopt het kindje zelfs even met ademhalen. De kleur van de huid is niet mooi roze of bruin, maar grauw, blauw of bleek. Het kindje kan slap aanvoelen en suf zijn. Soms reageert de baby erg sterk op prikkels, zoals aanraking. Er kunnen stuipjes ontstaan.

Eerste signalen

Het zacht kreunende geluid is een belangrijk waarschuwingssignaal net zoals koorts of juist een te lage lichaamstemperatuur. Ook een snelle ademhaling en/of een afwijkende kleur zijn belangrijke signalen. Voedingsproblemen, zoals spugen of niet willen drinken, kunnen ook wijzen op de GBS-ziekte.

Ernstig verloop

Een GBS-ziekte kan zich in een heel snel tempo ontwikkelen, soms zelfs binnen enkele uren. De infectie kan ernstig verlopen als er sprake is van een longontsteking, een bloedinfectie of een hersenvliesontsteking. Ongeveer 5 op de 100 kinderen met de GBS-ziekte overlijdt aan de infectie.

Verhoogd risico

Soms heeft de GBS bacterie meer kans om een kind ziek te maken. Bijvoorbeeld:

• Bij vroeggeboorte: geboorte bij een zwangerschap korter dan 37 weken.
• Als de vliezen langer dan 24 uur gebroken zijn en je nog geen weeën hebt.

Als er signalen zijn van een vroeggeboorte (zoals gebroken vliezen of weeën voor de 37 weken) of als de vliezen al langere tijd gebroken zijn, dan is het advies om te testen of u drager bent van GBS in de vagina. Bij deze test strijkt de zorgverlener met een wattenstokje langs de vagina en anus (poepgat). De uitslag is binnen 3 tot 5 dagen bekend. Als u drager bent van de GBS bacterie en risicofactoren hebt, dan is het advies om tijdens de bevalling preventief antibiotica toe te dienen.
Soms is de uitslag van het onderzoek nog niet bekend als de bevalling begint. Dan kunt u zelf kiezen of u preventief antibiotica tijdens de bevalling wilt krijgen.

Ook vrouwen die een blaasontsteking door GBS hebben (of hebben gehad) of waarbij een eerder kindje GBS-ziekte had, hebben een verhoogd risico. Bij deze vrouwen is de test van vagina niet nodig. Bij deze vrouwen adviseren we om preventief antibiotica tijdens de bevalling toe te dienen.

Is het mogelijk de GBS-ziekte te voorkomen?

Het preventief toedienen van antibiotica tijdens de bevalling bij GBS draagsters verkleint de kans dat de baby ziek wordt. De antibiotica wordt tijdens de bevalling elke 4 uur via een infuus toegediend. U bevalt dan onder zorg van de klinisch verloskundige en gynaecoloog van het Maasziekenhuis.

Soms krijgt ook de baby na de geboorte antibiotica, bijvoorbeeld als de moeder koorts had tijdens de bevalling. Het kindje wordt dan opgenomen op de verpleegafdeling.

Meer informatie

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel ze gerust aan uw gynaecoloog. U kunt ook contact opnemen met verpleegafdeling B4 op telefoonnummer 0485–84 55 70.

Deze folder is gerealiseerd in samenwerking met de VSV partijen van Geboortezorg Boxmeer.