Maasziekenhuis Pantein Hal boven
  1. Home
  2. Behandeling & onderzoek
  3. Echoscopie in de zwangerschap
Patiëntenfolder

Echoscopie in de zwangerschap

Deze folder geeft algemene informatie over echoscopie tijdens de zwangerschap. Uw verloskundige, huisarts of gynaecoloog bespreekt met u waarom een echoscopie is geadviseerd en wat de uitslag van het onderzoek is.

Wat is echoscopie?

Met echoscopie kunnen de organen in het lichaam zichtbaar gemaakt worden. Een andere naam is ultrageluidonderzoek. Ultrageluid bestaat uit hoogfrequente golven die door een transducer worden uitgezonden. Het menselijk oor kan ze niet horen. De organen kaatsen deze geluidsgolven terug en ze worden zichtbaar op een scherm.

Hoe wordt een echo gemaakt?

Uitwendige echo

Bij een uitwendige echo ligt u op een onderzoeksbank. U kunt uw kleren aanhouden, maar u maakt de onderbuik bloot. Om een goede geleiding van de geluidsgolven te verkrijgen, krijgt u wat gel op uw buik.

Een uitwendige echo is niet pijnlijk. Het drukken op de blaas kan soms als vervelend ervaren worden. Als u het niet fijn vindt om op uw rug te liggen, vraag dan gerust of u wat meer rechtop kunt zitten.

Bij een uitwendige echoscopie tijdens de zwangerschap kijkt degene die het onderzoek doet naar de baby, de placenta (moederkoek) en de hoeveelheid vruchtwater. Soms wordt ook gekeken naar de doorbloeding van de navelstreng.

Inwendige echo

Bij een inwendige echo ligt u in de gynaecologische stoel. Een andere mogelijkheid is een onderzoekbank, soms met een kussen onder uw billen. U doet uw broek of rok en uw onderbroek uit. Een inwendige echo wordt met een dunne transducer gedaan. Om het inbrengen in de vagina gemakkelijker te maken, wordt er wat glijmiddel op gedaan. Voor een inwendige echo is het beter om een lege blaas te hebben.

Met een inwendige echoscopie kan bij een jonge zwangerschap gekeken worden naar de hartslag en de groei van de foetus. Verder in de zwangerschap wordt soms gebruik gemaakt van een inwendige echo om de lengte van de baarmoedermond of de ligging van de placenta te beoordelen.

Wanneer maakt men een inwendige of een uitwendige echo?

In de eerste 6 tot 10 weken van de zwangerschap wordt meestal een inwendige echo gemaakt, omdat dit een beter beeld geeft. Een jonge zwangerschap is dan duidelijker zichtbaar. De blaas moet bij de inwendige echo leeg zijn.

Na de eerste drie maanden van de zwangerschap wordt de echo uitwendig via de buikwand gemaakt. Soms kan er een speciale redenen zijn om een inwendige echo te maken. Bijvoorbeeld om de lengte van de baarmoedermond te meten bij te vroege weeën of om duidelijkheid te krijgen over de ligging van de moederkoek. Bloedverlies is medisch gezien niet bezwaarlijk voor een inwendige of uitwendige echo.

Hoe vaak wordt een echo gemaakt?

De verloskundige of arts adviseert echoscopisch onderzoek alleen als er een reden voor is. Bij onzekerheid over de duur van de zwangerschap is één echo meestal voldoende. Bij afwijkingen in het verloop van de zwangerschap, zoals een kind dat aan de kleine kant is voor de duur van de zwangerschap, wordt er vaker een echo gemaakt om de groei te volgen. Dit zal dan elke twee weken zijn. Ook bij meerlingen is het gebruikelijk om vaker een echo te maken.

Wie maakt de echo en hoe krijgt u de uitslag?

Een echoscopist, verloskundige of gynaecoloog maakt de echo. U kunt tijdens de echo meekijken op het beeldscherm. Degene die de echo maakt, geeft tijdens het onderzoek uitleg van de beelden. De gynaecoloog of echoscopist bespreekt na dit onderzoek de bevindingen met u. Als u dit beslist niet wilt, laat ons dat dan vóór de echo weten. De uitslag van het onderzoek wordt naar uw verloskundige of huisarts verstuurd, als zij het onderzoek hebben aangevraagd.

Het is niet mogelijk om een video-opname van de echo te maken. Als het mogelijk is, krijgt u een foto mee.

Waarom wordt een echoscopie gedaan?

In het begin van de zwangerschap

In het begin van de zwangerschap kan men met echo-onderzoek:

  • Vaststellen of de zwangerschap zich in de baarmoeder bevindt.
  • Vaststellen of het een intacte zwangerschap is, dat wil zeggen dat het hartje klopt.
  • Zien of het om een eenling of een meerlingzwangerschap gaat.
  • De duur van de zwangerschap vaststellen: de afmetingen van het kind geven een vrij nauwkeurige indruk van de termijn en de uitgerekende datum. Dit wordt in medische woorden de termijn genoemd. Deze wordt berekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie en niet vanaf het tijdstip van de bevruchting.

Later in de zwangerschap

Later in de zwangerschap kan de echo op een aantal andere vragen een antwoord geven, zoals:

  • de groei van het kind
  • de hoeveelheid vruchtwater
  • de plaats van de placenta
  • de ligging van het kind
  • afwijkingen van het kind

Wat is niet te zien met een verloskundige echo?

Bij een echo in de zwangerschap wordt meestal het hoofd en de romp van het kind bekeken. Dit betekent dat grote afwijkingen van het kind doorgaans wel gezien worden. Niet alle afwijkingen zijn echter zichtbaar. Er wordt bijvoorbeeld niet standaard gekeken of het kind een hazenlip heeft. Niet alle aangeboren hartafwijkingen zijn te zien. Wervels van de rug die niet goed aaneengesloten zijn, kunnen ook gemist worden. Met andere woorden: een echo is geen garantie voor een gezond kind of een kind zonder aangeboren afwijkingen.

Aan de andere kant is het zo dat als bij het echo-onderzoek het vermoeden bestaat dat uw kind een aangeboren afwijking heeft, dit met u wordt besproken. Bij het vermoeden van een afwijking is vaak vervolgonderzoek nodig. Bijvoorbeeld een vruchtwaterpunctie. Wilt u per se niet geïnformeerd worden over een dergelijk vermoeden, dan is het belangrijk dat u dit voor het onderzoek aan de echoscopist laat weten.

Bij een medische echo wordt in principe niet naar het geslacht van de baby gekeken. Als u dit graag wilt weten, kunt u een pretecho laten maken of u kunt bij de 20-weken echo vragen naar het geslacht van uw baby.

Doppler-onderzoek

Tijdens het echo-onderzoek wordt soms een doppleronderzoek verricht. Daarbij wordt de bloeddoorstroming in de navelstreng gemeten. Het onderzoek geeft informatie over het functioneren van de placenta. Het wordt meestal alleen uitgevoerd als daar een goede reden voor is. Bijvoorbeeld bij groeivertraging van het kind of een ernstige vorm van hoge bloeddruk.

Risico’s van echoscopisch onderzoek

Echoscopie wordt al meer dan vijfentwintig jaar op grote schaal toegepast. Tot nu toe zijn in de praktijk en uit wetenschappelijk onderzoek geen nadelige gevolgen of schadelijke effecten naar voren gekomen. Een garantie dat onbekende ongewenste effecten nooit zullen optreden, is niet te geven.

Een echo kan geen miskraam veroorzaken. Ook bij bloedverlies kan een inwendige echo geen kwaad. Het kan wel voorkomen dat er bij een echo onverwachte dingen gezien worden. Bijvoorbeeld als het kind mogelijk een afwijking heeft. Dat kan dan een grote schok zijn. Aan de ene kant geeft dit u de gelegenheid om u emotioneel voor te bereiden op de geboorte van een kind met een afwijking. Aan de andere kant betekent het vaak ook veel zorgen en soms onzekerheid in de rest van de zwangerschap.

Gelukkig worden de meeste kinderen zonder afwijkingen geboren. De kans dat u met een onverwachte uitslag te maken krijgt, is dan ook klein. De meeste zwangere vrouwen willen toch zoveel mogelijk informatie hebben over het bestaan van eventuele afwijkingen. Mocht u hierover niet geïnformeerd willen worden, dan is het belangrijk dat u dit voor het echoscopisch onderzoek laat weten.

Een laatste risico van een echo is dat het onterecht ongerust kan maken. Soms wordt er iets verkeerd opgemeten of soms lijkt er een afwijking te bestaan die later niet teruggevonden wordt of die niets te betekenen heeft. Dit komt gelukkig niet vaak voor.

Heeft u nog vragen?

U kunt al uw vragen stellen aan uw arts of verloskundige. U kunt ook contact opnemen met de  polikliniek Gynaecologie op telefoonnummer 0485-84 55 60.